طراحی پژوهشکده و موزه علوم طبیعی تفت (با تاملی بر ارتباط مطلوب میان طبیعت و معماری)

نقش تاثیرگذار طبیعت در ارتقای کیفی محیط زندگی، پژوهش درباره آن را، به خصوص در حوزه تعریف و تدوین نسبت معماری با طبیعت، ضروری می سازد. در واقع غایت هر معماری کیفیت بخشی به فضا و ارتقا ظرف زندگی انسان هاست، در حالی که بحران های معاصر در رابطه انسان و طبیعت و به تبع آن کنار گذاردن وجه مقدس طبیعت موجب شده است که بسیاری از طرح های معماری از کیفیتی که به واسطه حضور معنایی و حضور مادی همراه با احترام به طبیعت فراهم می شود، دور بمانند. چنانچه حضور مادی و معنایی طبیعت، به عنوان عاملی موثر بر کیفیت یک اثر معماری قلمداد شود، نه تنها مطالعه سیر تحول رابطه انسان و طبیعت حائز اهمیت است، بلکه شناخت سطوح این رابطه، تاثیر آن بر معماری دوران های متفاوت و جایگاه آن در آثار معماری ضروری می نماید. این رساله با پیشنهاد موضوع طراحی پژوهشکده و موزه علوم طبیعی در شهرستان تفت، سعی دارد تا در فضایی که به منظور پژوهش در مورد وجوه مادی علوم طبیعی تعریف شده است، جایگاه طبیعت و حضور مادی و معنایی آن در کنار هم را تدوین نماید. قرار گرفتن بستر این مجموعه در باغشهر تفت (شهری که به واسطه باغ ها و طبیعت بکر خود شهرت دارد) نیز در راستای تحقق هر چه بیشتر رویکرد صورت گرفته است. به منظور نزدیک شدن به موضوع، با توجه به نقش تاثیر گذار طبیعت در معماری سنتی، ابتدا راهکارهای طبیعت محور معمار دوران سنت استخراج و به صورت خلاصه در دو مقوله ظهور معانی نمادین و منافع مادی طبیعت در کالبد بناها ارائه می گردد. در ادامه به تبیین و بررسی راهکارهای طبیعت محور بدست آمده از معماری سنتی در برخی از بناهای معاصر (که دارای ارتباط مطلوبی با طبیعت می باشند) پرداخته و سعی می شود اقدامات صورت گرفته در جهت هماهنگی این راهکارها با معماری عصر حاضر در ظرفیت رساله کارشناسی ارشد ارائه گردد. نتایج این بررسی ها به منظور دست یابی به مبانی طراحی جهت ارتباط بیشتر پژوهشکده و موزه علوم طبیعی تفت با طبیعت پیرامون خود، مورد تجربه قرار می گیرد. بخش نهایی این پژوهش در تلاش است تا نشان دهد که هر چند طبیعت در عصر حاضر چون گذشته در معماری نمود نیافته و بدان توجه کافی نشده است، اما معماری معاصر در آنجا که توانسته است رابطه ای مطلوب میان بناها و طبیعت برقرار نماید به میزان زیادی پیرو معماری سنتی بوده است. نکته ای که می تواند سرآغاز پژوهشی دیگر در این زمینه باشد.